Prof. dr. Marcel Poorthuis is als hoofdspreker verbonden aan het congres en legt uit waarom dit congres voor docenten LB en schoolleiders verplichte kost zou moeten zijn.
“In Europa is de samenleving heel pluriform, met veel religies. Om vreedzaam samen te kunnen leven móeten we meer van elkaars beleving begrijpen. En hoe vroeger je hiermee begint, hoe beter. Na een bepaalde leeftijd heb je de boot wat dit betreft vaak al gemist. Daarom is het zo belangrijk dat kinderen en jongeren op school al grondig over verschillende religies te horen krijgen en met elkaar in gesprek gaan om ‘heilig analfabetisme’ te voorkomen.
Verschil orthodoxie en fundamentalisme
Aangezien de begrippen vaak over een kam worden geschoren is het belangrijk om het verschil tussen orthodoxie en fundamentalisme duidelijk te maken. Een verschil is bijvoorbeeld dat fundamentalisme modern is en orthodoxie oudere wortels heeft. Fundamentalisten houden zich verre van orthodoxe theologen en halen hun waarheid overwegend van internet, waar vervolgens vaak één waarheid uit voortkomt. Orthodoxie is meer een waaier van waarheden, waar veel over gestudeerd wordt.
Oorzaken
Als je het hebt over oorzaken voor fundamentalisme dan is een voedingsbodem bij uitstek corruptie door de overheid, armoede en werkloosheid waardoor met name jongeren zich al vroeg uitgerangeerd voelen en een uitweg zoeken voor hun frustratie. Fundamentalisme vormt voor jongeren dan ook een aantrekkelijke optie. De verantwoordelijkeheid van volwassenen ligt erin om veel aan geloofsoverdracht te doen om hun kinderen zichzelf beter te laten begrijpen. Radicaal voor het geloof kiezen is een mooi ding mits je deze radicaliteit zelf in jezelf houdt en deze niet aan anderen opdringt. De grootste vijanden van fundamentalisten bevinden zich dan ook onder geloofsgenoten, die in hun ogen niet op de juiste manier geloven en zo een bedreiging vormen voor hun waarheid.
In alle religies
We denken bij fundamentalisme tegenwoordig vooral aan de islam maar het zit in alle godsdiensten, dus ook bij christenen en in het jodendom. Vaak uit het zich daar niet gewelddadig, maar ook hier worden strenge normen aan medegelovigen opgelegd waarmee men de eigen identiteit wil profileren. De angst voor secularisatie maakt dan dat ze de dialoog niet meer zoeken en medegelovigen de les lezen of de rug toekeren. Van enige dialoog is dan geen sprake meer, terwijl dat de enige manier is om vreedzaam samen te leven in een pluriforme samenleving zoals de onze nu is. Paus Franciscus is hier met name erg van doordrongen en je ziet dat dit veel mensen aanspreekt. Ook niet-gelovigen interesseren zich voor wat hij zegt.
Op het congres in januari denken we na over hoe we onze leerlingen kunnen aanzetten tot dialoog en willen we wetenschappelijke kennis omzetten naar gebruik voor in het klaslokaal. De ervaringen van docenten zullen op hun beurt aanleiding geven tot nader onderzoek, waardoor we kennis en praktijk steeds meer op elkaar af kunnen stemmen.”
