1. Radicalisering op school- Maaike van Dijk MA (VO-Docent GL)
Radicalisering… Een onderwerp dat de regering en het onderwijs zo nu en dan kopzorgen biedt. Het probleem is met opkomst van de strijd in Syrië steeds groter en actueler geworden. Jongeren trekken aangespoord door radicale moslims naar Syrië om daar te gaan vechten voor hun bestaan, en misschien ook wel om te bestaan. De regering zoekt naar een aanpak van dit probleem en kijkt daarvoor ook richting het onderwijs. Maar wat is binnen dit probleem de rol voor het onderwijs? En hoe kunnen scholen het aanpakken?
Om dit in praktijk te testen heb ik een vragenlijst opgesteld rondom radicalisering. In deze schrijfopdracht komen de acht kenmerken van radicalisering op een laagdrempelige manier (al moet er wel wat vertrouwen zijn) en tussen de regels door tot uiting. Tijdens deze workshop zullen we vooral gaan kijken naar de vragenlijst. Wat voor kenmerken worden er uitgehaald en wat is de rol van die kernmerken in het radicaliseringsproces? Aan de hand van voorbeelden van de eigen praktijk zal daarin naar meer verdieping worden gezocht. Zodat wanneer de workshop is afgelopen de signalen van radicalisering eerder opgemerkt kunnen worden, waardoor er eerder gehandeld kan worden en tot slot hoe je daar als docent of hulpverlener mee om moet gaan.
2. Narratieve dialoog over jouw eigen (on)orthodoxe wortels – Dr. Monique van Dijk (TST)
3. Godsdienst Levensbeschouwing als verplicht vak, juist om extremisme te voorkomen – Drs. Taco Visser (Verus) & drs. Ger van der Heijden (VDLG)
4. Ontwerp je eigen (inter)religieuze paspoort; nieuwe werkvorm voor het vak GL – Drs. Natascha Kienstra (TST) & Olav Boelens (TST)
5. Goede docenten Godsdienst Levensbeschouwing: wat moeten ze kennen, kunnen en doen? – Drs. Jos de Pater (FHTL) & Jorrit de Boer (docent ECL Haarlem)
Tijdens deze workshop willen we ingaan op de situatie waarbij een docent geconfronteerd wordt met radicale opvattingen van een leerling in de klas. De docent zal dan de behoefte hebben om grip te krijgen op het proces in de klas. Dit doet een beroep op zijn kennis, bekwaamheid en vermogen tot analyse en reflectie, waarbij hij/zij mogelijk tegen grenzen aanloopt.
De leerling die radicaliseert, staat als het ware tegenover de docent. Zijn de radicale opmerkingen of gedrag een bewuste keuze of een opwelling? Overziet hij/zij de consequenties? Voelt hij/zij zich begrepen of juist onbegrepen door de omgeving? Wil zo’n leerling zich nog bij laten sturen?
Alles behandelen in één workshop voert te ver. Er wordt in deze workshop een aanpak aangeboden van de-escalatie met gebruik van media en verhalen. Hopelijk gaat de deelnemer op het eind weg met verbreding, verdieping en/of opfrissing van het eigen palet aan bekwaamheden.
6. Antisemitisme en antizionisme in het onderwijs – Anne-Maria van Hilst MA (lector Jodendom)
In onze samenleving ontstaan er steeds meer ( religieuze) groepen. Veel van deze groepen kennen elkaar niet en horen vooral verhalen over elkaar. Islamofobie, antisemitisme of antizionisme krijgen daardoor makkelijk voet aan de grond. Hoe ga je daar mee om in het klaslokaal? Hoe reageer je als je leerling zegt dat alle Joden demonen zijn? Hoe zorg je dat de leerlingen hun mening kunnen geven en vragen kunnen stellen zonder de ander onnodig te kwetsen? In deze workshop gaan we hiermee oefenen met case studies en best practices.
7. Seculier fundamentalisme – Prof. dr. Theo de Wit (TST)
8. Resilience als weg tussen religieus fundamentalisme en fanatiek secularisme; oftwel: Hoe kijken we naar fundamentalisme en hoe gaan we er veerkrachtig mee om? – Kris Vanspeybroeck, Stafmedewerker Dienst Identiteit & kwaliteit, Katholiek onderwijs Vlaanderen – Lector Studiegebied Gezondheidszorg en Lerarenopleiding, Odisee (Brussel)
De deelnemers worden tijdens deze workshop uitgedaagd om vanuit een divers aanbod in kleine groepen na te gaan hoe we kijken naar fundamentalisme. Na het delen met elkaar wordt via een volgende stap in groepen verkend hoe we hiermee veerkrachtig (kunnen) omgaan in onze eigen professionele context. Tot slot inventariseren we samen welke perspectieven er zijn met aandacht voor leraar, team en school.
9. Het humane als grondslag van de religie – Ir. Enis Odaci (columnist Volzin en Human Islam)
10. De gepolariseerde klas: casussen over het spanningsveld tussen interreligieuze openheid en religieuze identiteit – Drs. Juliëtte van Deursen (lerarenopleider GL Hogeschool Inholland)
De religieuze en levensbeschouwelijke spanningen in de samenleving zijn ook voelbaar in de klas, zeker bij vakken als godsdienst-levensbeschouwing, geschiedenis en maatschappijleer.
In deze workshop gaan we aan de hand van één of twee casussen uit de onderwijspraktijk met elkaar in gesprek over de vraag: hoe ga je als docent om met spanningen veroorzaakt door de polarisatie rond religie/ levensbeschouwing in de samenleving? We staan eerst kort stil bij de vraag: wat is eigenlijk polarisatie Vervolgens werken we aan een casus uit de onderwijspraktijk. Hoe pak jij zo’n situatie aan in de klas? En waarom zo? Waar liggen jouw grenzen? Hoe ga je om met uitspraken die volgens jou niet getolereerd kunnen worden? We proberen door te dringen tot onderliggende persoonlijke denkbeelden die jouw handelen voor de klas sturen. Doel is het leren van elkaars ervaringen en het opdoen van nieuwe ideeën voor het eigen handelen in de klas.
Breng, als je wilt en kunt, zelf een casus mee van een situatie in de klas waarin religieuze/ levensbeschouwelijke polarisatie naar boven kwam. Een situatie die je in het hart heeft geraakt en waar je nog vaak aan terugdenkt.